حکم خدا این بود که علی (علیه السلام ) قضاوت کرد

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْمردی عربی با داشتن یک ناقه (شتر ماده ) به نزد رسول الله آمد و عرض کرد : یا رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم ) ! این ناقه را می خری ؟ حضرت فرمود : به چند درهم می فروشی ای اعرابی ؟ ! عرض کرد : دویست درهم ، پیامبر فرمود : ناقه تو قیمتش بیش از این است و پیوسته قیمت شتر را زیاد می کرد تا به چهارصد درهم رساند و از اعرابی خرید و پولها را در دامن اعرابی ریخت .مرد عرب مهار ناقه را بگرفت و گفت : ناقه از من است و در هم هم مال من است و اگر تو را بینه و شاهد هست ، حاضر کن .در این وقت ، ابوبکر پیدا شد ، پیامبر فرمود : بیا تا این پیر مرد ، یعنی ابوبکر ، بین من و تو حکم کند ، و ماجرا را برای او نقل کرد . او گفت : قضیه معلوم است که اعرابی شاهد می طلبد و شما باید شاهد بیاوری .در این اثنا عمر نمودار شد و پیامبر فرمود : ای مرد عرب ! حاضری این مردی که به طرف ما می آید بین ما حکم کند ؟ عرض کرد : آری یا محمد (صلی الله علیه و آله وسلم ) ! چون عمر نزدیک آمد ، پیامبرفرمود : تو بین من و این اعرابی قضاوت کن ، گفت : یا رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم ! سخن خود را بگو . فرمود : ناقه از من و دراهم از برای اعرابی است ، عمر به اعرابی گفت تو ادعای خود را بگو ؟ اعرابی گفت : ناقه و دراهم هر دو از من است ، اگر محمد ادعایی می کند باید شاهد اقامه کند؛ عمر گفت : قول اعرابی درست است و بر صحت کلامش قسم می خورد .پیامبر به اعرابی فرمود : من تو را محاکمه می کنم نزد کسی که به حکم پروردگار عزیز و جلیل بین ما حکم کند ، که ناگاه علی (علیه السلام ) بر رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم وارد شد .علی (علیه السلام ) عرض کرد : یا رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم ) ! شما با این مرد در چه واقعه ای صحبت دارید ؟ حضرت فرمود : یا ابااللحسن ! بین من و این مرد عرب قضاوت کن ، علی (علیه السلام ) فرمود : ای اعرابی ! به پیامبر چه ادعا داری ؟ گفت : پول ناقه ای را که به او فروخته ام از او می خواهم .علی (علیه السلام ) از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پرسید : شما چه می گویید ؟ فرمود : من پول تمام ناقه را پرداخته ام ، امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمود : ای اعرابی ! آیا رسول خدا راست می گوید ؟ گفت : نه هیچ چیز به من نپرداخته است ، حضرت شمشیر از غلاف کشید و به یک ضربت او را به هتل رسانید . پیامبر فرمود : چرا چنین کردی ؟ عرض کرد : یا رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم ! من شما را بر اوامر و نواهی خداوند متعال و بر بهشت و جهنم و ثواب و عقاب و وحی خدا تصدیق می کنم ، چگونه می شود که در بهای شتر ماده این اعرابی تو را تصدیق نکنم ؟ من اعرابی را از این جهت کشتم که شما را تکذیب کرد و گفت رسول خدا پول شتر را نداده است .پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود : راست گفتی و حکم به حق کردی ولی دیگر به مثل این کار عود مکن ؛ سپس پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم رو به ابوبکر و عمر نمود و فرمود : حکم خدا این بود که علی (علیه السلام ) قضاوت کرد نه حکمی که شماها کردید

نامه پادشاه روم به عمر

ابن مسیب نقل کرد که ، عمر بن خطاب می گفت : ((پناه می برم به خدا از مشکلاتی که ابوالحسن ، برای حل آنها نباشد)) . این سخن خلیفه جهاتی داشت ؛ از جمله آنها ، این بود که روزی پادشاه روم به عمر نامه نوشت و از مسایلی پرسش نمود؛ عمر آن سوالات را بر اصحاب عرضه داشت ، اما کسی نتوانست جواب بدهد ، پس به امیرالمومنین عرضه داشت و حضرت فورا جواب سوالات را دادند . این چنین بود : ((این نامه ای است از پادشاه بنی الاصفر به عمر ، خلیفه مسلمانان ، پس از ستایش پروردگار پرسش می کنم از شما مسایلی را که پاسخ آن را مرقوم نمایید :1- چه چیز است که خدا آن را نیافریده است ؟ 2- خدا نمی داند ، 3- نزد خدا نیست ، 4- همه اش دهان است ، 5- همه اش پاست ، 6- همه اش چشم است ، 7- همه اش بال است ، 8- کدام مردی است که فامیل ندارد ، 9 - چهار جنبده که در شکم مادر نبودند کدام است ، 10 - چه چیزی است که نفس می کشد ، روح ندارد ، 11 - ناقوس چه می گوید ، 12- آن رونده کدام است که یک بار راه رفت ، 13- کدام درخت است که سواره ، صد سال در سایه اش راه می رود و به پایانش نمی رسد و مانندش در دنیا چیست ، 14- کدام مکان است که خورشید جز یک بار در آن نتابید ، 15- کدام درخت است که بی آب رویید ، 16- اهل بهشت می خورند و می آشامند و چیزی دفع نمی کنند؛ مانندش در دنیا چیست ، 17- در سفره های بهشت کاسه هایی که در هر یک از آنها غذاهای گوناگون است و آمیخته نمی شوند؛ مانندش در دنیا چیست ؟ 18- از سیبی در بهشت ، دخترکی بیرون می آید در حالی که از آن سیب ، چیزی کاسته نمی شود ، 19- کنیزکی در دنیا مال دو مرد است و در آخرت ، مال یکی از آنان ؛ آن چگونه است ؟ 20 - کلیدهای بهشت چیست ؟امیرالمومنین (علیه السلام ) نامه پادشاه روم را خواندند و در پشت نامه ، جواب را این طور مرقوم کردند :بسم الله الرحمن الرحیم - پس از سپاس و ستایش پروردگار؛ ای پادشاه روم ! بر مطال شما واقف شدم و من به یاری خدا و قدرتش و برکت خدا و پیامبران ، خصوصا محمد صلی الله علیه و آله و سلم آخرین فرستاده خدا ، پاسخ تو را می دهم :1- آن چیزی که خدا نیافریده قرآن است ، زیرا آن کلام وصف خداست و همچنین کتابهایی که از جانب خدا نازل شده است ، حق - سبحانه - قدیم است و صفاتش هم قدیم است .2- آن چیزی که خدا نم داند آن است که شما نصرانیان می گویید : خدا را زن و فرند و شریک است ؛ خدا فرزندی نگرفته و با او خدایی نیست ، نه والد است و نه مولود .3- آن چیزی که نزد خدا نیست ظلم است ، پروردگار به بندگان ، ستمکار نیس .4- چیزی که همه اش دهان است ، آتش است ؛ در هر چیزی افتد ، می خورد .5- چیزی که همه اش پاست ، آب است .6- چیزی که همه اش چشم است ، خورشید است .7- چیزی که همه اش بال است ، باد است .8- آن کس که فامیل ندارد ، آدم است .9- آن چهار جنبنده که در شکم مادر نبودند عصای موسی ، قوچ ابراهیم ، آدم و حوا می باشند .10- آنکه بی روح است و نفس می کشد ، صبح است ، خدای تعالی فرمود : ((والصبح اذا تنفس )) (28) : ((سوگند به صبح آنگاه که نفس می کشد)) .11- ناقوس می گوید : ((تق ، تق ؛ حق ، حق ، آهسته ، آهسته ؛ عدالت ، عدالت ؛ راستی ، راستی ؛ دنیا ما را فریب داد و در هوس انداخت ؛ دنیا دوره به دوره سپری می شود؛ نمی گذرد روزی مگر که سست می کند از ما پایه ای ، مردگان ما را خبر دادند که از این سرا کوچ می نماییم ، پس چرا ما اینجا را برای خود وطن گرفته ایم ؟ ))12- آن رونده که یک بار راه رفت کوه سیناست ، میان آن کوه و زمین مقدس (مسجد اقصی ) چند روزی راه بود ، بنی اسراییل که به فرمان موسی (علیه السلام ) آهنگ آن سرزمین داشتند نافرمانی کردند ، خدا از آن کوه پاره ای برکند و دو بال از نور برایش قرار داد و بر بنی اسراییل که در بیابان راهپیمایی می کردند سایبان شد و برابر سر آنان سیر می نمود ، چنانکه خدا در قرآن فرموده است : ((و چون کوه را از جا برکندیم و مانند سایبان بر سرشان قرار دادیم و آنان گمان کردند بر سرشان می افتد . ))(29) و موسی بنی اسراییل را گفت : چرا نافرمانی می کنید ، دست از نافرمانی بردارید وگرنه کوه را بر سرتان می افکنم ، چون توبه کردند کوه به جایش برگشت .13- درختی که سواره ، صد سال در سایه اش راه می رود و به پایانش نمی رسد ، درخت طوبی است و آن سدره المنتهی است که در آسمان هفتم است ، به سوی آن درخت ، اعمال بنی آدم بالا می رود و آن از درختهای بهشت است ، هیچ کاخی و خانه ای در بهشت نیست مگر شاخه ای از شاخه هایشدر آن آویخته و مانندش در دنیا خورشید است ، خودش یکی ست و پرتوش در همه جاست .14- مکانی که خورشید جز یک بار در آن نتابید ، زمین دریایی است که بنی اسراییل از آن عبور کردند و فرعونیان در آن غرق شدند ، در آن هنگام که خدا برای موسی (علیه السلام ) آن دریا را شکافت و آب ، مانند کوهها روی هم ایستاد و زمین دریا به تابیدن خورشید ، خشک شد سپس آب دریا به جایش برگشت .15- درختی که بی آب رویید ، درخت یونس پیغمبر است و آن معجزه ای بود که خدای تعالی فرمود : ((و اءنبتنا علیه شجره من یقطین )) : ((بر سرش درختی از کدو رویانیدیم . ))(30)16- غذا خوردن اهل بهشت که می خورند و چیزی دفع نمی کنند ، مانندش در دنیا ، بچه است در شکم مادر ، از نافش می خورد و دفع نمی کند .17- غذاهای گوناگون بهشتی که در یک کاسه است و آمیخته نمی شود ، مانندش در دنیا تخم مرغ است که سفیده و زرده آن آمیخته نمی شوند .18- دخترکی که از سیب بهشتی بیرون می آید مانندش در دنیا ، کرمکی است که از سیب بیرون می آید و سیب تغییری نمی کند .19- کنیزکی که در دنیا مال دو مرد و در آخرت مال یکی است ، مانند درخت خرمایی است که در دنیا به شرکت مال مومنی مانند من و کافری مانند توست و آن در آخرت برای من است نه برای تو؛ زیرا در آخرت ، آن درخت در بهشت است و تو داخل بهشت نمی شوی .20- کلیدهای بهشت ، ((لااله الا الله )) و محمد رسول الله )) است )) .ابن مسیب گفت : چون قیصر روم ، جواب سوالات را خواند گفت : این سخن بروون نیامده جز از خاندان نبوت ، سپس پرسید : پاسخ این سوالات را چه کسی داده است ؟ گفتند : از پس عموی محمد صلی الله علیه و آله و سلم است .قیصر روم برای امیرالمومنین نامه ای نوشت : ((سلام علیک ؛ پس از سپاس پروردگار ، بر پاسخهای شما واقف شدم و دانستم که شما از خاندان نبوت هستید و به شجاعت و علم ، متصف می باشید ، من خواهانم که دینتان را برای من شرح دهید و حقیقت روحی را که خدا در کتابتان گفته است برای من بیان نمایید ((یساءلونک عن الروح قل الروح من اءمر ربی )) ؛ ((از روح پرسش می کنند بگو روح از امر پروردگار من است )) . (31)امیرالمومنین (علیه السلام ) در جواب قیصر ، نوشت : ((پس از سپاس و ستایش پروردگار ، روح نقطه ای است با لطافت و پرتویی است با شرافت که از ساختهای آفریننده اش و قدرت پدید آورنده اش می باشد ، از گنجینه های مملکتش او را بیرون آورده و در نهاد بندگانش نهاده ، پس روح تو پیوندی است با او ، و نزد تو امانتی است از او ، هرگاه گرفتی آنچه نزد او داری ، می گیرد آنچه نزد تو دارد))

کمیل

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْکمیل یکی از یاران مخلص امیرالمومنین است ، می گوید :از امیرالمومنین (ع ) پرسیدم ، انسان گاهی گرفتار گناه می شود و به دنبال آن از خدا آمرزش می خواهد ، حد آمرزش خواستن چیست ؟فرمود :حد آن توبه کردن است .کمیل : همین مقدار ؟امام (علیه السلام ) نه !کمیل : پس چگونه است ؟امام : هرگاه بنده گناه کرد ، با حرکت دادن بگوید استغفرالله .کمیل : منظور از حرکت دادن چیست ؟امام : حرکت دادن دو لب و زبان ، به شرط این که دنبال آن حقیقت نیز باشد .کمیل : حقیقت چیست ؟امام : دل او پاک باشد و در باطن تصمیم بگیرد و به گناهی که از آن استغفار کرده باز نگردد .کمیل : اگر این کارها را انجام دادم از استغفار کنندگان هستم ؟امام : نه !کمیل چرا ؟امام : برای این که تو هنوز به اصل آن نرسیده ای .کمیل : پس اصل و ریشه استغفار چیست ؟امام : انجام دادن توبه از گناهی که از آن استغفار کردی و ترک گناه . این مرحله ، اولین درجه عبادت کنندگان است .به عبارت دیگر ، استغفار اسمی است که شش معنی دارد؛1- پشیمانی از گذشته .2- تصمیم بر بازنگشتن بدان گناه به هیچ وجه . (تصمیم بر این که گناهان گذشته را هیچ وقت تکرار نکنی ) .3- پرداخت حق همه انسانها که به او بدهکاری .4- ادای حق خداوند در تمام واجبات .5- از بین بردن (آب کردن ) هر گونه گوشتی که از حرام بر بدنت روییده است ، به طوری که پوستت به استخوان بچسبد سپس گوشت تازه میان آنها بروید .6- به تنت بچشانی رنج طاعت را ، چنانچه به او چشانیده ای لذت گناه را .در این صورت توبه حقیقی تحقق یافته و انسان از توبه کنندگان به شمار می رود

هفت مصیبت بزرگ است که باید از آنها به خدا پناه ببریم

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْامیرالمومنین علی (علیه السلام ) روز جمعه در کوفه سخنرانی زیبایی کرد ، در پایان سخنرانی فرمود :ای مردم ! هفت مصیبت بزرگ است که باید از آنها به خدا پناه ببریم :1- عالمی که بلغزد .2- عابدی که از عبادت خسته گردد .3- مومنی که فقیر شود .4- امینی که خیانت کند .5- توانگری که به فقر در افتد .6- عزیزی که خوار گردد .7- فقیری که بیمار شود .در این وفت مردی بر خواست ، عرض کرد :یا امیرالمومنین ! خداوند در قرآن می فرماید : ((ادعونی استجب لکم )) :مرا بخوانید ، دعا کنید ، تا دعایتان را مستجاب کنم .اما دعای ما مستجاب نمی شود ؟حضرت فرمود : علتش آن است که دلهای شما در هشت مورد صاف نیست :یک : این که خدا را شناختید ، ولی حقش را آن طور که بر شما واجب بود به جا نیاوردید ، از این رو آن شناخت به درد شما نخورد .دو : به پیغمبر خدا ایمان آوردید ولی با دستورات او مخالفت کردید و شریعت او را از بین بردید ! پس نتیجه ایمان شما چه شد ؟سه : قرآن را خواندید ولی به آن عمل نکردید و گفتید :قرآن را به گوش و دل می پذیریم اما با آن به مخالفت برخواستید .چهار : گفتید ما از آتش جهنم می ترسیم در عین حال با گناهان و معاصی به سوی جهنم می روید .پنج : گفتید ما از آتش جهنم می ترسیم در عین حال با گناهان و معاصی به سوی جهنم می روید .پنج : گفتید به بهشت علاقه مندیم اما در تمام حالات کارهایی انجام می دهید که شما را از بهشت دور می سازد . پس علاقه و شوق شما نسبت به بهشت کجاست ؟شش : نعمت خدا را خوردید ، ولی سپاسگزاری نکردید .هفت : خداوند شما را به دشمنی با شیطان دستور داده و فرمود :((ان الشیطان لکم عدو فاتخذوه عدوا)) : شیطان دشمن شماست ، پس شما او را دشمن بدارید ! به زبان با او دشمنی کردید ولی در عمل به دوستی با او برخاستید .هشت : عیبهای مردم را در برابر دیدگانتان قرار دادید و از عیوب خود بی خبر ماندید (نادیده گرفتید) و در نتیجه کسی را سرزنش می کنید که خود به سرزنش سزاوارتر از او هستید .با این وضع چه دعایی از شما مستجاب می شود ؟ در صورتی که شما درهای دعا و راههای آن را بسته اید . پس از خدا بترسید و عملهایتان را اصلاح کنید و امر به معروف کنید و نهی زا منکر نمایید تا خداوند دعاهایتان را مستجاب کند

امید است ما نیز پیش از فرا رسیدن مرگ در فکر نجات خویشتن باشیم

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْبه امام علی (علیه السلام ) خبر رسید معاویه تصمیم دارد با لشکر مجهز به سرزمین های اسلامی حمله کند .علی (علیه السلام ) برای سرکوبی دشمنان از کوفه بیرون آمد و با سپاه مجهز به سوی صفین حرکت کردند . در سر راه به شهر مداین (پایتخت پادشاهان ساسانی ) رسیدند و وارد کاخ کسری شدند .حضرت پس از ادای نماز با گروهی از یارانش مشغول گشتن ویرانه های کاخ انوشیروان شدند و به هر قسمت کاخ که می رسیدند کارهایی را که در آنجا انجام شده بود به یارانش توضیح می دادند به طوری که باعث تعجب اصحاب می شد و عاقبت یکی از آنان گفت :یا امیرالمومنین ! آنچنان وضع کاخ را توضیح می دهید گویا شما مدتها اینجا زندگی کرده اید !در آن لحظات که ویرانه های کاخها و تالارها را تماشا می کردند ، ناگاه علی (علیه السلام ) جمجمه ای پوسیده را در گوشه خرابه دید ، به یکی از یارانش فرمود :او را برداشته همراه من بیا !سپس علی (علیه السلام ) بر ایوان کاخ مداین آمد و در آنجا نشست و دستور داد طشتی آوردند و مقداری آب در طشت ریختند و به آورنده جمجمه فرمود : آن را در طشت بگذار . وی هم جمجمه را در میان طشت گذاشت .آنگاه علی (علیه السلام ) خطاب به جمجمه فرمود :ای جمجمه ! تو را قسم می دهم ! بگو من کیستم و تو کیستی ؟جمجمه با بیان رسا گفت :تو امیرالمومنین ، سرور جانشینان و رهبر پرهیزگاران هستی و من بنده ای از بندگان خدا هستم .علی (علیه السلام ) پرسید :حالت چگونه است ؟جواب داد :یا امیرالمومنین ! من پادشاه عادل بودم ، نسبت به زیر دستان مهر و محبت داشتم ، راضی نبودم کسی در حکومت من ستم ببیند ، ولی در دین مجوسی (آتش پرستی ) به سر می بردم . هنگامی که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم به دنیا آمد کاخ من شکافی برداشت ، آنگاه به رسالت مبعوث شد . من خواستم اسلام را بپذیرم ولی زرق و برق سلطنت مرا از ایمان و اسلام بازداشت و اکنون پشیمانم .ای کاش که من هم ایمان می آوردم و اینک از بهشت محروم هستم و در عین حال به خاطر عدالت از آتش دوزخم هم در امانم .وای به حالم ! اگر ایمان می آوردم من هم با تو بودم . ای امیرالمومنین و ای بزرگ خاندان پیامبر !سخنان جمجمه پوسیده انوشیروان به قدری دل سوز بود که همه حاضران تحت تاءثیر قرار گرفته با صدای بلند گریستند . (65)امید است ما نیز پیش از فرا رسیدن مرگ در فکر نجات خویشتن باشیم .

تصاوی گرافیکی امام علی(ع)

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْروزی حضرت علی (علیه السلام ) مشاهده نمود زنی مشک آبی به دوش گرفته و می رود . مشک آب را از او گرفته و به مقصد رساند؛ ضمنا از وضع او پرسش نمودمزن گفت :علی بن ابی طالب همسرم را به ماءموریت فرستاد و او کشته شد و حال چند کودک یتیم برایم مانده و قدرت اداره زندگی آنان را ندارم . احتیاج وادارم کرده که برای مردم خدمتکاری کنم .علی (علیه السلام ) برگشت و آن شب را ناراحتی گذراند . صبح زنبیل طعامی با خود برداشت و به طرف خانه زن روان شد . بین راه ، کسانی از علی (علیه السلام ) درخواست می کردند زنبیل را بدهید ما حمل کنیم .حضرت می فرمود :- روز قیامت اعمال مرا چه کسی به دوش می گیرد ؟به خانه آن زن رسید و در زد . زن پرسید :کیست ؟حضرت جواب دادند :- کسی که دیروز تو را کمک کرد و مشک آب را به خانه تو رساند ، برای کودکانت طعامی آورده ، در را باز کن !- خداوند از تو راضی شود و بین من و علی بن ابیطالب خودش حکم کند .حضرت وارد شد ، به زن فرمود :- نان می پزی یا از کودکانت نگهداری می کنی ؟زن گفت :- من در پختن نان تواناترم ، شما کودکان مرا نگهدار !زن آرد را خمیر نمود . علی (علیه السلام ) گوشتی را که همراه آورده بود کباب می کرد و با خرما به دهان بچه ها می گذاشت .با مهر و محبت پدرانه ای لقمه بر دهان کودکان می گذاشت و هر بار می فرمود :فرزندم ! علی را حلال کن ! اگر در کار شما کوتاهی کرده است .خمیر که حاضر شد ، علی (علیه السلام ) تنور را روشن کرد . در این حال ، صورت خویش را به آتش تنور نزدیک می کرد و می فرمود :- ای علی ! بچش طعم آتش را ! این جزای آن کسی است که از وضع یتیمها و بیوه زنان بی خبر باشد .اتفاقا زنی که علی (علیه السلام ) را می شناخت به آن منزل وارد شد .به محض اینکه حضرت را دید ، با عجله خود را به زن صاحب خانه رساند و گفت :وای بر تو ! این پیشوای مسلمین و زمامدار کشور ، علی بن ابی طالب (علیه السلام ) است .زن که از گفتار خود شرمنده بود با شتاب زدگی گفت :- یا امیرالمومنین ! از شما خجالت می کشم ، مرا ببخش !حضرت فرمود :- از اینکه در کار تو و کودکانت کوتاهی شده است ، من از تو شرمنده ام

آیا کسی که هدایت به حق می کند برای رهبری شایسته تر است ؟ و یا آن کس که هدایت نمی شود نگر هدایتش کند ؟ شما را چه می شود ؟ چگونه داوری می کنید ؟

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْپس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم مردی را که شراب خورده بوود به نزد ابوبکر آوردند ، خلیفه از وی پرسید : آیا شراب خورده ای ؟ او جواب اد : بلی . ابوبکر گفت : چرا شراب خورده ای ، در حالی که حرام است ؟ آن مرد گفت : اگر می دانستم که شراب حرام است لب به آن نمی زدم . در حالی که جمعیت زیادی این صحنه را تماشا می کردند ، خلیفه از حکم مساءله عاجز مانده ، و دست به سوی عمر دراز کرد !عمر گفت : این مساءله از معضلات است و چاره اش ، ابوالحسن امیرالمومنین ، است !ابوبکر خطاب به غلامش گفت : برو علی را حاضر کن ، ولی عمر گفت : سزاوار نیست علی را بیاوریم ، اجازه دهید ما به منزل او برویم .آنان همراه حضرت سلمان به خانه علی آمده ، و جریان را ابلاغ نمودند ، حضرت فرمود چاره کار این است که او را در بازار و کوچه بگردانید ، و از مهاجرین و انصار جویا شوید ، که آیا کسی حکم تحریم شراب را به وی گفته است ؟ اگر حکم تحریم به گوش او نرسیده باشد ، او را آزاد کنید .خلیفه به دستور علی (علیه السلام ) عمل کرد ، چون کسی شهادت نداد ، وی را مرخص نمودند ، بدون این که بر وی حد بزنند .سلمان می گوید : من به علی (علیه السلام ) گفتم : خوب آنان را ارشاد نمودی ، حضرت جواب داد :خواستم حکم آیه سی و پنج سوره یونس را در مورد خود و آنان بار دیگر مورد تاءکید قرار دهم که می فرماید :((آیا کسی که هدایت به حق می کند برای رهبری شایسته تر است ؟ و یا آن کس که هدایت نمی شود نگر هدایتش کند ؟ شما را چه می شود ؟ چگونه داوری می کنید ؟

قسم به خدا یا امیرالمومنین (علیه السلام ) که این کار را غیر از من و مادرم کسی نمی دانست

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْوقتی که امام (علیه السلام ) به کوفه رسید ، جوانی از اصحابش رغبت به نکاح کرد تا زنی را تزویج نماید . روزی آن حضرت ، نماز صبح را گزارده ، به یک فرمود : برو به فلان موضع که آنجا مسجدی است و بر یک جانب آن مسجد ، خانه ای است که مرد و زنی در آنجا صدا بلند کرده اند ، هر دو را نزد من بیاور .آن مرد رفته ، زن و مرد را به نزد حضرت آورد ، حضرت فرمود : امشب نزاع شما به درازا کشید ؟ جوان گفت : یا امیرالمومنین (علیه السلام ) ! من این زن را خواستم و تزویج کردم ، چون شب زفاف شد در خلوت در نفس خود نفرتی از او مانع نزدیکی شد ، و اگر توانایی داشتم در شب ، او را بیرون می کردم ، پس او غضبناک شد و میان ما درگیری شد تا این وقت که ماءمور شما ما را به حضور شما دعوت کرد .حضرت به حضار مجلس گفت : بعضی سخنان را نتوان در میان عموم گفت لذا شما بیرون روید . وقتی همه رفتند حضرت به آن زن گفت ، این جوان را می شناسی ؟ گفت : نه ، یا امیرالمومنین !حضرت امیر فرمود : اگر من خبر دهم چنان چه او را بشناسی ، منکر نمی شوی ؟ گفت : نه ، یا امیرالمومنین (علیه السلام ) فرمود : تو دختر فلان کس نیستی ؟ گفت : بلی ، فرمود : تو را پسر عمویی نبود که به هم میل و رغبت داشتید ؟ گفت : بلی ؛ فرمود : پدر تو ، تو را از او منع نمی کرد و او را از نزد خود اخراج نکرد ؟ گفت آری ؛ فرمود : فلان شب به خاطر کاری بیرون رفتی ، و پسر عمویت به اکراه با تو نزدیکی کرد و تو از او حامله شدی و پنهان از مادرت می داشتی و عاقبت مادرت اطلاع یافت ، از پدرت پنهان می داشتید ، و چون وضع حمل تو نزدیک شد مادر ، تو را در شب از خانه بیرون برد ، و تو در فلان جا وضع حمل نمودی و آن کودک را که متولد شد در جامه ای پیچیده و در خارج دیوار در جایی که قضای حاجت می کردند گذاشتید ، سگی آمد او را ببویدو تو ترسیدی که سگ او را بخورد ، سنگی انداختی و بر سر آن طفل آمد و شکست ، و تو و مادرت بر سر کودک رفتید و مادرت از جامه خود پارچه ای جدا کرد و سر او را بست ، بعد از آن ، او را گذاشتید و راه خود گرفتید و دیگر ندانستید که حال او چه شد .دختر چون اینها را از آن حضرت شنید ساکت شد . حضرت فرمود : به حق سخن گو ، دختر گفت : بلی ؛ قسم به خدا یا امیرالمومنین (علیه السلام ) که این کار را غیر از من و مادرم کسی نمی دانست ؛ حضرت فرمود : خداوند ذوالجلال ، مرا بر این کار مطلع ساخت و بعد فرمود : چون شما او را گذاشتید ، در صبح آن شب بنو فلان آمدند او را برده و تربیت کردند تا بزرگ شد و با اینها به کوفه آمد و آن کودک ، این مرد است که تو را خواست تزویج کند .اکنون پسر تو است و به جوان گفت : سرت را بگشا چون گشود ، اثر شکستگی بر سر او ظاهر بود؛ آنگاه فرمود : حق تعالی از آن چه بر او حرام بود نگاه داشت ، فرزند خود را بگیر و برو که در میان شما ازدواج نیست .

واعمراه ، لولا علی لهلک عمر

بسْم الله الْرحْمن الْرحیمْدر زمان خلافت عمر ، جوانی به نزد او آمد و از مادرش شکایت کرد و ناله سر می داد که :- خدایا بین من و مادرم حکم کن .عمر از او پرسید :- مگر مادرت چه کرده است ؟ چرا درباره او شکایت می کنی ؟جوان پاسخ داد : مادرم نه ماه مرا در شکم خود پرورده و دو سال تمام نیز شیر داده . . اکنون که بزرگ شده ام و خوب و بد را تشخیص می دهم ، مرا طرد کرده و می گوید تو فرزند من نیستی ! حال آنکه او مادر من و من فرزند او هستم .عمر دستور داد زن را بیاورند . زن که فهمید علت احضارش چیست ، به همراه چهار برادرش و نیز چهل شاهد در محکمه حاضر شد .عمر از جوان خواست تا ادعایش را مطرح نماید .جوان گفته های خود را تکرار کرد و قسم یاد کرد که این زن مادر من است .عمر به زن گفت :- شما در جواب چه می گویید ؟زن پاسخ داد : خدا را شاهد می گیرم و به پیغمبر سوگند یاد می کنم که این پسر را نمی شناسم . او با چنین ادعایی می خواهد مرا در بین قبیله و خویشاوندانم بی آبرو سازد . من زنی از خاندان قریشم و تابحال شوهر نکرده ام و هنوز هم باکره ام .در چنین حالتی چگونه ممکن او فرزند من باشد ؟ !عمر پرسید : آیا شاهد داری ؟زن پاسخ داد : اینها همه گواهان و شهود من هستند .آن چهل نفر شهادت دادند که پسر دروغ می گوید و نیز گواهی دادند که این زن شوهر نکرده و هنوز هم باکره است .عمر دستور داد که پسر را زندانی کنند تا درباره شهود تحقیق شود . اگر گواهان راست گفته باشند ، پسر به عنوان مفتری مجازات گردد .ماءموران در حالی که پسر را به سوی زندان می بردند ، با حضرت علی (علیه السلام ) برخورد نمودند . پسر فریاد زد :- یا علی ! به دادم برس ، زیرا به من ظلم شده و شرح حال خود را بیان کرد . حضرت فرمود : او را نزد عمر برگردانید . چون بازگردانده شد ، عمر گفت : من دستور زندان داده بودم . برای چه او را آوردید ؟گفتند : علی (علیه السلام ) دستور داد برگردانید و ما از شما مکرر شنیده ایم که با دستور علی بن ابی طالب (علیه السلام ) مخالفت نکنید .در این وقت حضرت علی (علیه السلام ) وارد شد و دستور داد مادر جوان را احضار کنند . او را آوردند . آنگاه حضرت به پسر فرمود : ادعای خود را بیان کن .جوان دوباره تمام شرح حالش را بیان نمود .علی (علیه السلام ) رو به عمر کرد و گفت :- آیا مایلی من درباره این دو نفر قضاوت کنم ؟عمر گفت : سبحان الله ! چگونه مایل نباشم و حال آنکه از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم ) شنیده ام که فرمود :علی بن ابی طالب (علیه السلام ) از همه شما داناتر است .حضرت به زن فرمود : درباره ادعای خود شاهد داری ؟گفت : بلی ! چهل شاهد دارم که همگی حاضرند . در این وقت شاهدان جلو آمدند و مانند دفعه پیش گواهی دادند .علی (علیه السلام ) فرمود : طبق رضای خداوند حکم می کنم . همان حکمی که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به من آموخته است .سپس به زن فرمود : آیا در کارهای خود سرپرست و صاحب اختیار داری ؟زن پاسخ داد : بلی !این چهار نفر برادران من هستند و در مورد من اختیار دارند . آنگاه حضرت به برادران زن فرمود :- آیا درباره خود و خواهرتان به من اجازه و اختیار می دهید ؟گفتند : بلی ! شما درباره ما صاحب اختیار هستید .حضرت فرمود : به شهادت خدای بزرگ و به شهادت تمامی مردم که در این وقت در مجلس حاضرند این زن را به عقد ازدواج این پسر در آورده ام و به مهریه چهارصد درهم وجه نقد که خود آن را می پردازم . (البته عقد صورت ظاهری داشت ) .سپس به قنبر فرمود : سریعا چهارصد درهم حاضر کن .قنبر چهارصد درهم آورد . حضرت تمام پولها را در دست جوان ریخت .فرمود : این پولها را بگیر و در دامان زنت بریز و دست او را بگیر و ببر و دیگر نزد ما بر نگرد مگر آنکه آثار عروسی در تو باشد ، یعنی غسل کرده برگردی .پسر از جای خود حرکت کرد و پولها را در دامن زن ریخت و گفت :- برخیز ! برویم .در این هنگام زن فریاد زد ((اءلنار ! اءلنار ! )) (آتش ! آتش ! )ای پسر عموی پیغمبر آیا می خواهی مرا همسر پسرم قرار دهی ؟ !به خدا قسم ! این جوان فرزند من است . برادرانم مرا به شخصی شوهر دادند که پدرش غلام آزاد شده ای بود . این پسر را من از او آورده ام . وقتی بچه بزرگ شد به من گفتند :- فرزند بودن او را انکار کن و من هم طبق دستور برادرانم چنین عملی را انجام دادم ولی اکنون اعتراف می کنم که او فرزند من است . دلم از مهر و علاقه او لبریز است .مادر دست پسر را گرفت و از محکمه بیرون رفتند .عمر گفت : ((واعمراه ، لولا علی لهلک عمر))- ((اگر علی نبود من هلاک شده بودم . ))(

بدینسان کیفر بی تفاوتی را در برابر ستمگر و ستمدیده مشخص ساخت

از حضرت امام صادق (علیه السلام ) نقل شده است که : در زمان خلافت امیرالمومنین علی (علیه السلام ) سه نفر را برای محاکمه و داوری به حضور آن حضرت آوردند ، جریان آنها به شرح زیر بود :مردی ، مرد دیگری را تعقیب می کرد ، تا او را بکشد ، و آن مرد از ترس جانش فرار می کرد ، سرانجام شخص ثالثی او را گرفت ، و تحویل آن شخص قاتل داد ، نفر چهارمی نیز این صحنه را تماشا می کرد ، ولی هیچگونه کمکی در ظاهر به قاتل انجام نداد ، سرانجام آن مرد ، مرد فراری را به قتل رسانید ! !علی (علیه السلام ) در مورد کیفر آنان دستور دادند :نفر اول را که قاتل بوده ، باید به قتل رسانند ، و نفر دوم را که باعث قتل شده ، و فراری را دستگیر کرده و به تحویل قاتل داده است ، باید به حبس ابد محکوم کرد ، تا تمام عمرش را در زندان سپری کند . و آن شخص ثالثی را که تماشاگر بوده ، و در برابر چشمان او ، مرد بی گناهی را به قتل رسانیده اند ، و وی هیچگونه دفاعی نکرده است ، باید چشمان او را از جایش بیرون آورده و نابینا کرد ! !و بدینسان کیفر بی تفاوتی را در برابر ستمگر و ستمدیده مشخص ساخت