شوخى و عقل

شوخى و عقل ما مزح امرؤ مزحه الا مج من عقله مجه 0-ح /405 ? ترجمه: هیچکس شوخى نکرد، مگر آن که، با پرداختن به شوخى، پاره‏یى از عقل خود را به دور انداخت. شرح: یکى از نشانه‏هاى سنگین و با وقار بودن آن است که انسان، از شوخى کردن بپرهیزد و متن و جدى باشد. کسانى که در هر محفل و مجلسى لب به شوخى باز مى‏کنند و سخنان مضحک به زبان مى‏آورند و دیگران را مى‏خندانند، پیدا است که وقار و متانت ندارند و افرادى جلف و سبک مغز هستند. امام علیه‏السلام، در جاى دیگرى، هنگامى براى فرزندان گرامى خود، امام حسن مجتبى (ع) وصیت نامه مى‏نویسد، او را به‏شدت از شوخى کردن بر حذر مى‏کند. امام (ع) به فرزند خود مى‏فرماید (( نه تنها خودت، هیچگاه در حضور مردم شوخى مکن و حرفهاى خنده آور مزن، بلکه حرفهاى خنده آور دیگران را هم نقل مکن. چون این کار، باعث سبکى و جلفى مى‏شود و ارزش انسان را از بین میبرد)). شیخ سعدى نیز به پیروى از امام (ع)، در یکى از شعرهاى خود گفته است: ز شوخى، بپرهیز، اى باخرد شوخى، تو را، آبرو مى‏برد!ما نیز اگر در اطراف خود دقت کنیم، خواهیم دید که مردم، کسانى را که زیاد شوخى مى‏کنند و حرفهاى خنده آور مى‏زنند. چندان جدى نمى‏گیرند و براى آنها ارزش و احترام قائل نمى‏شوند. به خاطر همین است که امام (ع) فرموده است: وقتى کسى شوخى مى‏کند مثل آن است که قسمتى از عقل خود را بیرون ریخته و به دور انداخته است‏معنى این سخن آن است که با هر شوخى مقدارى از عقل انسان در نظر مردم از بین مى‏رود و اگر کسى زیاد شوخى کند، مثل آن است که قسمتهاى زیادترى از عقل خود را دور ریخته است و در نظر مردم به صورت کسى در آمده که دیگر در سرش عقل باقى نمانده است.