سخنى درباره نهج البلاغه و گوینده آن

سخنى درباره نهج البلاغه و گوینده آن از آنجا که ((نهج البلاغه)) مجموعه (خطبه‏ها، نامه‏ها و کلمات قصار حکیمانه) مولى الموحدین و امیر المومنین على بن ابى طالب علیه‏السلام مى‏باشد، سخن گفتن درباره آن کار آسانى نیست، چرا که ما توان آن را نداریم که به عمق وجود این گوینده والامقام پى ببریم و از تمام زوایاى فکر بلند و ایمان قوى و ملکات فاضله آن حضرت آگاه شویم و ((نهج البلاغه)) را آن چنان که هست بشناسیم. على بن ابى طالب علیه‏السلام پس از پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله برترین مخلوق خدا است ابن عباس مى‏گوید: پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: لو ان الاشجار اقلام و البحر مداد و الجن حساب، و الانس کتاب ما احصوا فضائل على بن ابى طالب علیه‏السلام: - ینابیع الموده (سلیمان بن ابراهیم قندوزى حنفى) ج 1، ص 364، باب 40، حدیث 5. ? ((اگر درختان قلم باشند و دریاها مرکب، جنیان شماره گر، و انسانها نویسنده نمى‏توانند فضائل على بن ابى طالب علیه‏السلام را شماره کنند)).استاد محمد تقى جعفرى در مقدمه ((ترجمه و تفسیر نهج البلاغه)) مى‏گوید: ((هیچ گونه جاى تردید نیست که ما نمى‏توانیم شخصیت على بن ابى طالب علیه‏السلام را، مانند شخصیت‏هاى یک بعدى تاریخ نشان بدهیم و کتابش ((نهج البلاغه)) را هم به عنوان کتابى که یک شخصیت یک بعدى از خود به یادگار گذاشته است، تلقى نماییم. ما با انسانى سر و کار داریم که هدف اعلایى براى زندگانى دارد، زمامدارى که عادل مطلق است، داراى معرفتى در حد اعلى درباره انسان و جهان، وابستگى به مبادى عالى هستى، خود را جزئى از انسان دیدن، وابستگى مستقیم به خدا، تقوى و فضیلت در حد اعلى، پاکى گفتار و کردار و اندیشه و نیت پاک ... و ده‏ها امتیازات از این قبیل که در على بن ابى طالب به اتفاق تمام تواریخ ثبت شده است، قابل توضیح و تفسیر با مفاهیم و ارزش‏هاى معمولى نمى‏باشد، زیرا براى آن جامعه و یا افرادى که زندگى جز تورم ((خود طبیعى)) چیز دیگرى نیست، عناصر شخصیت و امتیازات على علیه‏السلام و کتابش، خیالاتى بیش نیست. همچنین از دیدگاه مکتب هایى که براى بشریت آغاز و انجامى جز همین خاک تیره و تکاپویى جز براى گسترش ((خود طبیعى)) سراغ ندارند، على و نهج البلاغه‏اش هرگز قابل شناخت و هضم نخواهد بود)). - ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، ج 1، ص 3. ? ولى در عین حال آگاهى بر گوشه هایى از این دو اقیانوس بى کران (على علیه‏السلام و نهج البلاغه) براى انسانهاى حق شناس و حقیقت جو و با معرفت سهل و آسان است زیرا هر کس اندک آشنائى با على بن ابى طالب علیه‏السلام و تاریخ زندگانى و سخنان و افکار و اندیشه‏هاى او داشته باشد به خوبى مى‏داند او یک انسان برتر است، او آیتى از آیات بزرگ حق است او نسخه نادرى از کتاب وجود انسان است. و همچنین مى‏داند که ((نهج البلاغه)) او که پرتوى از وجود او است، اقیانوسى است بى کران و دریایى است پهناور و گنجینه‏اى است پرگهر، بوستانى است پر گل و کانون معارف الهى است، و خلاصه بعد از قرآن کریم و احادیث نبوى بهترین مرجعى است براى همه نیازهاى انسان در مسیر سعادت بدون شک هرگاه کسى قصد کند که در چنین میدانى گام بگذارد باید خود را براى نوشتن کتابهاى قطورى آماده سازد، ولى هدف ما در این نوشتار این است که تنها به اشاراتى بسنده کنیم و به منظور آگاهى بیشتر در قسمتهاى آینده، گفته‏هاى بعضى از دانشمندان بزرگ شیعه و کسانى که سالها با نهج البلاغه آشنا بوده و انس گرفته‏اند، را نقل خواهیم کرد. همچنین از افکار اندیشمندان برخى از علماى اهل سنت، و گواهى ارزنده دانشمندان مسیحى که فریفته گفته‏هاى آن بزرگ مرد عالم انسانیت شده‏اند بهره‏مند خواهیم شد